Pamięć RAM, w przeciwieństwie do innych typów pamięci (na czele z dyskami twardymi) wymaga stałego zasilania. W momencie gdy znika prąd, cała zawartość kości RAM wyparowuje. Przy ponownym uruchamianiu komputera wszystkie dane muszą być ładowane od zera.
Warto zwrócić uwagę na to, że zasada ta dotyczy większości, ale nie wszystkich rodzajów RAM-u. Mamy np. tzw. NVRAM, czyli Non-Volatile Random Access Memory (w wolnym tłumaczeniu RAM nieulotny). Używa się go chociażby w routerach do przechowywania firmware'u.
Pamięci flash, spotykane w dyskach SSD czy kartach pamięci, mają bardzo zbliżone właściwości do NVRAM-u. Dlaczego więc nie używa się ich w komputerach zamiast zwykłego RAM-u? Skróciłoby to przecież czas potrzebny na uruchomienie peceta.
Odpowiedź jest prosta i związana z podstawowymi zasadami fizyki. Każdy rodzaj pamięci nieulotnej przechowuje dany bit informacji w dwóch stanach pomiędzy którymi znajduje się bariera energii. Chodzi o to, aby stany te były odseparowane - inaczej dane wyparowałyby.
Bariera energii może być silniejsza lub słabsza. Im jest słabsza tym szybciej pamięć pracuje, może być wielokrotnie zapisywana i czyszczona, cechuje się wysoką wydajnością. Niestety wadą jest wspomniana wyżej ulotność (czyli konieczność utrzymywania zasilania).
Silna bariera zmniejsza ulotność, ale prowadzi także do spadku wydajności. W RAM-ie znajdziemy miniaturowe kondensatory, które generują słabe bariery, ale ładują się błyskawicznie. Dzięki temu uzyskujemy bardzo dużą szybkość zapisu i odczytu danych.
W pamięciach flash silnie naładowane elektrony bombardują warstwę izolatora, co generuje trwałą, silną barierę. Dzięki temu dane są zachowywane nawet wtedy, gdy odłączymy zasilanie. Nawet najszybsze dyski SSD są jednak znacznie wolniejsze od współczesnych pamięci RAM.
Podsumowując - gdyby zamiast RAM-u używać na płytach głównych NVRAM-u czy pamięci flash pecet miałby kiepską wydajność. Jedynym sposobem na zapewnienie odpowiedniej szybkości działania jest stosowanie słabych barier energii, czego skutkiem jest ulotność danych.
