Podobnie jak w edytorze tekstu interfejs programu Calc przypomina ten znany ze starszych wersji Microsoft Office'a. Nie ma tutaj wstążek, ale tradycyjne paski narzędzi oraz menu z poleceniami Plik, Edycja, Widok, Wstaw, Format, Narzędzia, Dane, Okno i Pomoc.
Najważniejsze paski narzędzi
Dostęp do pasków narzędzi jest możliwy za pomocą menu Widok, podmenu Paski narzędzi. Łącznie znajdziemy tu prawie 20 elementów. Domyślnie włączone są trzy - Standardowy, Formatowanie oraz Pasek formuły. Ten pierwszy zawiera najważniejsze i najczęściej używane polecenia oraz funkcje.
Pozwala na tworzenie nowych plików, zapisywanie ich, eksport do formatu PDF, drukowanie, kopiowanie, wklejanie, wycinanie, cofanie czy ponawianie. Ponadto za jego pomocą możemy wstawiać hiperłącza, sortować kolumny danych oraz tworzyć wykresy (tym ostatnim tematem zajmiemy się jeszcze niżej).
Formatowanie jest podobne do paska o tej samej nazwie z Writera. Zmieniamy tutaj czcionkę, jej wielkość, pogrubiamy czy podkreślamy, włączamy kursywę i wyrównujemy do lewej albo prawej. Ponadto pasek ma kilka nowych funkcji takich jak scalenie komórek, wyrównywanie do góry, dołu lub środka.
Dzięki paskowi możemy szybko wstawiać kolumny i wiersze, a także usuwać je (polecenia te nie są domyślnie widoczne - włączamy je klikając pasek prawym klawiszem myszy i wybierając opcję Dostosuj...). Ten element przydaje się też wtedy, gdy chcemy zmienić format danych w komórce (waluta, procent, data itd.).
Czym jest Pasek formuły?
Nowością w porównaniu z Writerem jest Pasek formuły. Znajduje się on standardowo pod Formatowaniem. Wyświetlana jest w nim zawsze zawartość aktualnie zaznaczonej komórki. Możemy tutaj (lub w samej komórce) zawartość tę modyfikować, a także wprowadzać różne funkcje.
Podobnie jak w Excelu pod każdym nagłówkiem wiersza (liczby) oraz kolumny (litery) kryje się wywoływane prawym klawiszem menu kontekstowe, które zawiera dodatkowe, przydatne polecenia. Pozwala np. na zbiorcze formatowanie komórek (zmianę ich koloru itp.), modyfikowanie wysokości czy ukrywanie.
Tu także po raz kolejny znajdziemy polecenia do wstawiania i usuwania wierszy oraz kolumn. Calc domyślnie dodaje nowy wiersz powyżej wiersza aktualnie zaznaczonego. Nowa kolumna pojawia się na lewo od bieżącej.
Jak używać funkcji?
Jedną z najważniejszych rzeczy w każdym arkuszu kalkulacyjnym są funkcje. Calc dysponuje rozbudowanym kreatorem, który uruchamiamy za pomocą przycisku fx na Pasku formuły. Alternatywnie możemy użyć menu Wstaw, polecenia Funkcja lub skrótu Control+F2.
Łącznie funkcji jest kilkaset. Są to zarówno proste, często używane rzeczy, jak i formuły profesjonalne, wyspecjalizowane. Oczywiście przed uruchomieniem kreatora należy zaznaczyć komórki z danymi źródłowymi. Kreator wyświetla w swoim oknie podgląd wyniku, co pozwala ocenić, czy funkcja jest poprawna.
Tworzenie wykresów
Kiedy już mamy w arkuszu swoje dane i program prawidłowo liczy interesujące nas wyniki, pora przygotować wykres. Calc pozytywnie tutaj zaskakuje. Mamy do wyboru 10 rodzajów wykresów w ponad 30 wariantach. Możemy tworzyć grafiki kolumnowe, słupkowe, kołowe, liniowe, punktowe, a nawet profesjonalne - giełdowe.
Wykres wstawiamy za pomocą ikony na standardowym pasku narzędzi albo poprzez menu Wstaw. Program dysponuje wygodnym kreatorem, który w 4 krokach przeprowadza nas przez cały proces. Najpierw wybieramy typ wykresu, później zakres danych (domyślnie uzupełniany na podstawie zaznaczenia w arkuszu).
Potem mamy jeszcze możliwość dostosowania zakresów danych do poszczególnych serii. Na koniec zajmujemy się elementami wizualnymi, takimi jak tytuł, podtytuł, tytuły osi i lokalizacja legendy. Gotowy wykres możemy oczywiście zmieniać klikając jego elementy, wywołując menu kontekstowe i wybierając polecenie Formatuj.
Główne menu programu
Z ciekawszych poleceń w górnym menu warto wymienić takie rzeczy jak Arkusz z pliku, Dane zewnętrzne, Obraz, Film i dźwięk czy Obiekt. Wszystkie one znajdują się w menu Wstaw i pozwalają na importowanie do programu danych oraz elementów multimedialnych z innych plików zlokalizowanych na dysku twardym.
Format tradycyjnie zawiera zaawansowane polecenia związane z przepływem i ogólnym wyglądem tekstu oraz grafik (Rozmieść, Odbij itd.). W Narzędziach możemy za to włączyć ochronę pojedynczego arkusza lub całego pliku. Hasło uniemożliwi jego edycję osobom postronnym. Narzędzia ułatwiają także scalanie dokumentów.
W menu Narzędzia, podobnie jak we Writerze, znajdziemy ponadto Opcje oraz Opcje autokorekty. Na koniec warto zwrócić uwagę na menu Dane. Pozwala ono na definiowane zakresu baz danych, zaawansowane sortowanie, obliczanie sum częściowych oraz filtrowanie.
Na kolejną część cyklu o LibreOffice zapraszamy tradycyjnie za tydzień. Tym razem zajmiemy się edytorem prezentacji.
